Συλλογικός τόμος
Πολιτιστική Κληρονομιά
Ναυπηγική Τέχνη
Εκπαίδευση, Τέχνες & Νέες Τεχνολογίες
Ορθοδοξία & Ναυτική παράδοση
Λαϊκός πολιτισμός, Ορθοδοξία και Ναυτική Παράδοση
Επιμέλεια έκδοσης:
Μαρία Γκασούκα
Αλέξανδρος Καπανιάρης
Εκδοτική Δημητριάδος
Βόλος 2017
ISBN:978-618-82650-4-2
σελ. 302
Ο συλλογικός τόμος «Ο λαϊκός πολιτισμός και η ναυτική παράδοση του Αιγαίου» προήλθε από τις εισηγήσεις του Πανελλήνιου Συνέδριου για τη ναυτική παράδοση, με τίτλο: «Μάγνητες και ο πολιτισμός της θάλασσας», που διοργανώθηκε στις 4-5 Δεκεμβρίου 2015 στο Βόλο από την Ακαδημία Λαϊκού Πολιτισμού & Τοπικής Ιστορίας της «Μαγνήτων Κιβωτού» της Ιεράς Μητρόπολης Δημητριάδος & Αλμυρού, το Τμήμα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου και την Ομάδα Εργασίας για την Προστασία και την Ανάδειξη των Παραδοσιακών Σκαφών και της Ξυλοναυπηγικής Τέχνης του Ελληνικού Χώρου του Υπουργείου Πολιτισμού & Αθλητισμού.
Οι θεματικές του συλλογικού τόμου είναι:
- η Πολιτιστική Κληρονομιά,
- η Ναυπηγική Τέχνη,
- η Εκπαίδευση, οι Τέχνες & οι Νέες Τεχνολογίες,
- η Ορθοδοξία & η Ναυτική Παράδοση,
- ο Λαϊκός Πολιτισμός και η Ναυτική Παράδοση.
Ο συλλογικός τόμος καλύπτει μια σειρά ζητημάτων που σχετίζονται με τη ναυπηγική, τη ξυλοναυπηγική τέχνη, τη διαχείριση της ελληνικής ναυτικής κληρονομιάς και παράδοσης από μουσειακούς οργανισμούς, τις λαϊκές τέχνες και τεχνικές, το λαϊκό τραγούδι, τη λαϊκή ζωγραφική, την άυλη πολιτιστική κληρονομιά, τα εκπαιδευτικά προγράμματα που έχουν σαν στόχο τη διδασκαλία ενοτήτων του λαϊκού πολιτισμού και της ναυτικής παράδοσης και, τέλος, τη ναυτική και ναυπηγική πολιτιστική κληρονομιά.
Περιεχόμενα
Εισαγωγικό σημείωμα επιμελητών
Ενότητα Α’: Πολιτιστική Κληρονομιά
-Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά: Η Μαγνησία στο Αρχείο Καταγραφής Προφορικών Μαρτυριών του Μουσείου Ναυπηγικών και Ναυτικών Τεχνών του Αιγαίου. - Κωνσταντίνος Δαμιανίδης
-Δημόσιες Πολιτικές για την Προστασία και την Ανάδειξη της Παραδοσιακής Ξυλοναυπηγικής Τέχνης. Απολογισμός και Προοπτικές. - Γιάννης Ν. Δρίνης
-Νέος Λιμενοδείκτης του Νικολάου Κοτσοβίλλη: Ένα navigator από χαρτί! - Αλέξανδρος Γ. Καπανιάρης - Νικόλαος Απ. Μανίνης
-Πανελλήνια Συνέδρια Ναυτικών Μουσείων 1996-2014: Συμπεράσματα για τη διαχείριση της ελληνικής ναυτικής κληρονομιάς και παράδοσης από μουσειακούς οργανισμούς. - Αναστασία Αναγνωστοπούλου-Παλούμπη
Ενότητα Β´: Ναυπηγική τέχνη
-Τὰ συμφωνητικὰ κατασκευῆς πλοίων ὡς πηγὴ πληροφοριῶν γιὰ τὴ λειτουργία τοῦ ναυπηγείου τῆς Χώρας Σκοπέλου τὸν 19ο αι. - Πρεσβύτερος Κωνσταντίνος N. Καλλιανός
-Η αναβίωση της παραδοσιακής ναυπηγικής τέχνης στη Σκόπελο. - Γιώργος Τζαβάρας - Κωστής Κοσύφης
-Σκιάθος: Δύο Αιώνες Ναυπηγικής και Ναυτικής Παράδοσης. - Γιάννης Παρίσης
-Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης – Ξύλινα αλιευτικά σκάφη: 12500-0. - Nίκος Καβαλλιέρος.
Ενότητα Γ’: Εκπαίδευση, Τέχνες & Νέες Τεχνολογίες
- Σχεδιασμός εκπαιδευτικών προγραμμάτων για το λαϊκό πολιτισμό και τη ναυτική παράδοση: Δημιουργώντας έντυπο και ψηφιακό υλικό. - Μαρία Γκασούκα - Αλέξανδρος Καπανιάρης
- Η περιπέτεια, το ταξίδι και το πένθος, από τον Χαλεπά στον Ντε Κίρικο και από την Θάλασσα των Αργοναυτών στο Αιγαίο που έγινε σήμερα υγρό νεκροταφείο: σκέψεις για την δύναμη αλλά και την αδυναμία της τέχνηςκαι του πολιτισμού. - Μάνος Στεφανίδης
Ενότητα Δ’: Ορθοδοξία και ναυτική παράδοση
-«Θαλάσσης “απεικονίσεις” εν ήχω φωνής» - Η θάλασσα και ο κόσμος της στην ορθόδοξη υμνογραφία και την ψαλτική μελοποιία. - Κωνσταντίνος Χαριλ. Καραγκούνης
- Ακιδογραφήματα πλοίων, μια προσέγγιση του θέματος με αφορμή τον Άγιο Νικόλαο στα Κανάλια της Μαγνησίας. - Κατερίνα Δελούκα
- Xαράγματα, ιστιοφόρων και κωπήλατων πλοίων στο ιερό της Μονής Αγίου Νικολάου Γαλατάκη βόρειας Εύβοιας. - Γιάννης Φαφούτης
Ενότητα Ε’: Λαϊκός πολιτισμός και ναυτική παράδοση
-Ο άγιος Νικόλαος στο λαϊκό βίο και πολιτισμό. - Ευάγγελος Καραμανές
-Θάλασσα με τα καράβια. Συμβολή στη θαλασσινή λαογραφία. - Αικατερίνη Πολυμέρου-Καμηλάκη
-Θαλασσογραφίες του λαϊκού ζωγράφου Διαμαντή Κέφη (1901-1976) στην ευρύτερη περιοχή του Ν. Μαγνησίας. - Bάσσα Παρασκευά
-Ένα τραγούδι, νεότερη δημιουργία μουσικού του δημοτικού τραγουδιού, για το πολύνεκρο ναυάγιο σπογγαλιευτικού σκάφους από το Τρίκερι στη νησίδα Γιούρα των Βορείων Σποράδων το 1957.
Χρήστος Γ. Καλαντζής