ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

Στην εποχή της πανδημίας

ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΕΘΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ Δ.Π.Θ. ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ

Το εαρινό εξάμηνο του ακαδημαϊκού έτους 2019-2020 και κατά τη διάρκεια των μέτρων κατά της πανδημίας από τον κορονοϊό, το Εργαστήριο Λαογραφίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης συνέχισε κανονικά τις επιστημονικές και τις διδακτικές δραστηριότητές του, εφόσον τα μέλη του προσάρμοσαν το πρόγραμμά τους στη νέα ηλεκτρονική εκπαιδευτική πραγματικότητα. Πραγματοποιήθηκε ικανός αριθμός ανοικτών στο κοινό διαδικτυακών διαλέξεων, τις οποίες προλόγισε ο Καθηγητής Μ. Γ. Βαρβούνης - Διευθυντής του Εργαστηρίου και Πρόεδρος του Τμήματος, στο πλαίσιο προπτυχιακών μαθημάτων που εντάσσονται στο επιστημονικό πεδίο της Λαογραφίας:   

• 30 Απριλίου 2020: Η διαχείριση της τοπικής ιστορίας από τα θεματικά μουσεία του ΠΙΟΠ από την Αλεξάνδρα Τράντα, Αρχαιολόγο-Μουσειολόγο στην Υπηρεσία Μουσείων του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς (Μάθημα: "Λαϊκή Τέχνη" της κ. Ν. Μαχά-Μπιζούμη). 

• 7 Μαΐου 2020: Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου: Ζητήματα φύλου και συγκρότησης της εθνικής ταυτότητας από την Δρ. Aslı Çete, Διδάσκουσα στο Τμήμα Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κωνσταντινούπολης στην Τουρκία (Μάθημα: ¨Λογοτεχνία της Γενιάς του 1880 και Λαογραφία" του κ. Θ. Β. Κούγκουλου). Δες την αφίσα

• 14 Μαΐου 2020: Ψηφιακή Λαογραφία και Λαϊκές Τέχνες: Εμπλουτισμένα Περιβάλλοντα, Πρακτικές και Προτάσεις από τον Αλέξανδρο Καπανιάρη,  Δρα Ψηφιακής Λαογραφίας και Μεταδιδακτορικό Ερευνητή του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης (Μάθημα: "Λαϊκή Τέχνη" της κ. Ν. Μαχά-Μπιζούμη). Δες την αφίσα

• 20 Μαΐου 2020: Ψηφιακή Λαογραφία και Προφορική Λαϊκή Λογοτεχνία: Εμπλουτισμένα Περιβάλλοντα, Πρακτικές και Προτάσεις από τον Δρα  Αλέξανδρο Καπανιάρη (Μάθημα: "Έντεχνος Πεζός Λαϊκός Λόγος" της κ. Ν. Μαχά-Μπιζούμη). Δες την αφίσα

• 28 Μαΐου 2020: Η ανάγνωση μυθιστορημάτων στο πολύγλωσσο περιβάλλον της ύστερης Οθωμανικής Αυτοκρατορίας από τον Étienne E. Charrière, Επίκουρο Καθηγητή Συγκριτικής Γραμματολογίας στο Τμήμα Τουρκικής Λογοτεχνίας του Πανεπιστημίου Bilkent στην Άγκυρα της Τουρκίας (Μάθημα: ¨Λογοτεχνία της Γενιάς του 1880 και Λαογραφία" του κ. Θ. Β. Κούγκουλου). Δες την αφίσα

Ακόμη οργανώθηκε και η ενδιαφέρουσα και επίκαιρη διαδικτυακή ημερίδα:

• 22 Μαΐου 2020: Διαδικτυακή συζήτηση με θέμα: Μουσεία και Πανδημία. Συμμετείχαν οι: Ελπίδα Βόγλη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Νεότερης και Σύγχρονης Ελληνικής Ιστορίας ΔΠΘ, Βάλια Κράββα, Επίκουρη Καθηγήτρια Κοινωνικής Ανθρωπολογίας ΔΠΘ, Μάρλεν Μούλιου, Επίκουρη Καθηγήτρια Μουσειολογίας ΕΚΠΑ, Γιάννης Κουμκάς, Κοινωνικός Ανθρωπολόγος – Πολιτιστικός Διαχειριστής και Μαρία-Χριστίνα Ευστρατίου, Αρχαιολόγος, Μουσειολόγος, Μουσειοπαιδαγωγός. Προλογίσε ο Καθηγητής Λαογραφίας Μ. Γ. Βαρβούνης, Πρόεδρος του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας ΔΠΘ. Τη συζήτηση συντόνισε η Νάντια Μαχά-Μπιζούμη, Επίκουρη Καθηγήτρια Λαογραφίας.  

 

ΕΚΛΟΓΗ ΤΟΥ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΕΛΕ Μ. Γ. ΒΑΡΒΟΥΝΗ ΣΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΟΥ GLOBAL COUNCIL ON ANTHROPOLOGICAL LINGUISTICS

Στις 21 Μαΐου 2020 ο Πρόεδρος του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας του ΔΠΘ καθηγητής Μ. Γ. Βαρβούνης, αφού είχε προηγηθεί η εκλογή του, έλαβε την επίσημη πρόσκληση για να γίνει μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής του Global Council on Anthropological Linguistics (GLOCAL), του University of London (SOAS).

Το δίκτυο αυτό είναι παγκοσμίως γνωστό για τις επιστημονικές εκδόσεις και τα διεθνή ανθρωπολογικά συνέδρια που διοργανώνει, όπως τα Annual Conference on Asian Linguistic Anthropology, Annual Conference on Mediterranean and European Linguistic Anthropology, Annual South and Central American Assembly Linguistic Anthropology, Annual Conference on Oceanian Linguistic Anthropology, African Assembly on Linguistic Anthropology και Mediterranean Association of Linguistic Anthropology (για τα υπόλοιπα μέλη της Επιστημονικής Επιτροπής και τις δραστηριότητες του δικτύου βλ. λεπτομέρειες στο: https://glocal.soas.ac.uk/sc-committee/).

Η τιμητικήα εκλογή αποτελεί αναγνώριση του επιστημονικού έργου που επιτελείται στο Εργαστήριο Λαογραφίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και στο Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας του ΔΠΘ, πάνω στους συγκεκριμένους ερευνητικούς τομείς, και κυρίως γύρω από το ζήτημα του επιστημονικού διαλόγου μεταξύ Λαογραφίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας.

     

 

Αρχειακή Εθνογραφία & Αναγνώσεις σε Ψηφιακό Περιβάλλον

Νέο βιβλίο από τον Αλέξανδρο Γ. Καπανιάρη, Δρ Ψηφιακής Λαογραφίας

Αρχειακή Εθνογραφία & Αναγνώσεις σε Ψηφιακό Περιβάλλον: «Συνομιλώντας» με τα αρχεία των Πηλιορειτών εν Αιγύπτω

160 σελίδες, 22Χ16, εκδόσεις ιδιόμελον, 2020, ISBN 978-618-84595-3-3

Το βιβλίο προλογίζει ο Μανόλης Βαρβούνης, Καθηγητής Λαογραφίας και Πρόεδρος του Τμήματος Ιστορίας & Εθνολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιο Θράκης

Ο παρών τόμος αποτελεί τη δημοσίευση της μεταδιδακτορικής έρευνας του Αλέξανδρου Καπανιάρη με θέμα «Αρχειακή Εθνογραφία & Αναγνώσεις σε Ψηφιακό Περιβάλλον: «Συνομιλώντας» με τα αρχεία των Πηλιορειτών Εν Αιγύπτω», η οποία εκπονήθηκε στο Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, υπό την επίβλεψη του καθηγητή κ. Μανώλη Βαρβούνη. Πρόκειται για ερευνητικό πόνημα με τη χρήση ψηφιακών μέσων, στο πεδίο της Αρχειακής Εθνογραφίας, πεδίο το οποίο φαίνεται να μην έχει λάβει ακόμα στη χώρα μας τη θέση που του αξίζει, γεγονός που καθιστά τη συγκεκριμένη έρευνα ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα και αναγκαία.

Ο συγγραφέας συνομιλεί και συνδιαλέγεται, με τη βοήθεια των νέων τεχνολογιών (όπως λ.χ. social media, e-learning, digital storytelling κ.λπ.) με σπάνια και ανέκδοτα Αρχεία Πηλιορειτών, που μετανάστευσαν στην Αίγυπτο κατά τον 19ου αιώνα, αλλά και στις αρχές του 20ου, οι οποίοι και δραστηριοποιήθηκαν επιτυχημένα στο γενικό εμπόριο, στη βαμβακοκαλλιέργεια, σε ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, σε βιοτεχνίες, σε εταιρίες ποτοποιίας, ζυμαρικών, καπνού, καθώς και σε άλλους εμπορικούς και βιοτεχνικούς τομείς- ανάμεσά τους και κάποιες λόγιες γυναίκες- δίνοντάς μας παράλληλα ένα πλήθος πληροφοριών για την οικογενειακή και ευρύτερα κοινωνική τους ζωή, τις σχέσεις τους με την Ελλάδα και ιδιαίτερα το Πήλιο, τον νόστο που τους διέκρινε, την επιστροφή τους σε αυτή κ.ά.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο: ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΤΗΝ ΑΙΓΥΠΤΩ, ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

• Εισαγωγή
• Παροικιακή άνοδος
• Η κοινοτική οργάνωση των Ελλήνων στην Αίγυπτο
• Η περίπτωση του Συλλόγου της Ζαγοράς
• Το φαινόμενο του ευεργετισμού των Ελλήνων της Αίγυπτου
• Οι Πηλιορείτες Εν Αιγύπτω
  Απόστολος Γ. Κωνσταντινίδης (Πήλιος Ζάγρας, 1888-1971)
  Κωνσταντίνος Γ. Κωνσταντινίδης (Πέτρος Μάγνης, 1880-1953)
• Η πνευματική δράση του Ελληνισμού στην Αίγυπτο μέσα από τα πρώτα ελληνικά έντυπα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο: Αρχειακή Εθνογραφία & Αναγνώσεις σε Ψηφιακό Περιβάλλον: «Συνομιλώντας» με τα Αρχεία των Πηλιορειτών Εν Αιγύπτω»

• Εισαγωγή
• Αρχειακή εθνογραφία
• Εθνογραφία του «αρχειακού περιβάλλοντος»
• Κριτική ανάγνωση ενός αρχειακού υλικού: Η «εθνογραφία της ανάγνωσης»
• Οι αναγνώσεις των αρχείων σε ψηφιακό περιβάλλον
• Τα αρχεία των Πηλιορειτών Εν Αιγύπτω: Μια πλούσια δεξαμενή προς έρευνα
• Ψηφιακή αφήγηση και αρχειακή εθνογραφία: νέες τέχνες/τεχνικές παραγωγής και δημοσιοποίησης της πληροφορίας

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3ο: Μέσα κοινωνικής δικτύωσης και επικοινωνίας στην αρχειακή εθνογραφία: Εργαλεία συλλογής, προβολής και καταγραφής υλικού η ψηφιακά ερευνητικά σημειωματάρια;

• Εισαγωγή
• Από τις σημειώσεις στο ερευνητικό πεδίο στα ψηφιακά ερευνητικά σημειωματάρια
• Ο ρόλος των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην έρευνα (ιστολόγια, ομάδες facebook)Ο ρόλος των μέσων επικοινωνίας στην έρευνα (messenger, skype)
• Το Youtube ως εργαλείο συλλογή υλικού σε μια έρευνα
• Συμπεράσματα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4ο:
Το εξ αποστάσεως πρόγραμμα (E-LEARNING) «Πηλιορείτες Εν Αιγύπτω: Αρχειακή Εθνογραφία με την οπτική των Νέων Τεχνολογιών & του Διαδικτύου»

• Εισαγωγή
• Σκοπός του προγράμματος
• Μεθοδολογία του προγράμματος
• Η ύλη του ερευνητικού εξ αποστάσεως προγράμματος
• Αξιολόγηση του εξ αποστάσεως προγράμματος
• Μεθοδολογία έρευνας
• Διαδικασία έρευνας - Χορήγηση του ερωτηματολογίου
• Συμμετέχοντες/ουσες της έρευνας
• Ερωτηματολόγιο αξιολόγησης
• Αποτελέσματα
• Στόχοι / προσδοκίες
• Συμπληρωματικοί στόχοι / προσδοκίες σε σχέση με το εργασιακό χώρο
• Διερεύνηση ως προς το γνωστικό αντικείμενο του μαθήματος
• Διερεύνηση ως προς την εξοικείωση με τα εργαλεία Πληροφορίας και Επικοινωνιών (προφορικός γραμματισμός)
• Σύγκριση μέσων τιμών απαντήσεων κατά ζεύγη
• Ποιοτική έρευνα
• Συμπεράσματα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5ο: ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΧΕΙΑΚΟ ΤΕΚΜΗΡΙΟ ΣΤΟΝ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΜΙΑΣ ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΑΦΗΓΗΣΗΣ

• Εισαγωγή
• Ψηφιακή αφήγηση: ένα εργαλείο αναδιήγησης - αναδόμησης της ιστορίας ενός αρχείου
• Τι είναι η ψηφιακή αφήγηση;
• Ψηφιακή αφήγηση και ανθρωπιστικές επιστήμες: Μεθοδολογία υλοποίησης

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6ο: ΑΠΟ ΤΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΑ ΠΑΡΑΔΟΤΕΑ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ (ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ, ΨΗΦΙΑΚΗ ΑΦΗΓΗΣΗ, ΑΡΧΕΙΑΚΗ ΕΘΝΟΓΡΑΦΙΑ)

• Εισαγωγή
• Η πλατφόρμα του ελεύθερου λογισμικού διαχείρισης ψηφιακών μαθημάτων (Course Management System) moodle.
• Το κανάλι στο youtube ως αποθετήριο μαθημάτων
• Οι ψηφιακές αφηγήσεις και οι εθνογραφίες: τα παραδοτέα