ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΜΕΛΗ ΤΟΥ Δ.Σ. ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΣΤΟ «ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΑΫΛΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ» ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Με απόφαση της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη, στις 20 Νοεμβρίου 2024, ορίσθηκαν τα μέλη του «Συμβουλίου Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς», το οποίο συστήθηκε με το νόμο 5103/2024. Μεταξύ αυτών και τα εξής μέλη της Ελληνικής Λαογραφικής Εταιρείας: ο Καθηγητής του ΔΠΘ Μανόλης Βαρβούνης, η Καθηγήτρια του ΕΚΠΑ Ρέα Κακάμπουρα, ο Επίκουρος καθηγητής του ΕΚΠΑ Γιώργος Κούζας και η Αναπληρώτρια Καθηγήτρια του ΔΠΘ Νάντια Μαχά-Μπιζούμη.

Το Συμβούλιο είναι κεντρικό επιστημονικό όργανο του Υπουργείου Πολιτισμού, αρμόδιο να γνωμοδοτεί στην Υπουργό Πολιτισμού για ζητήματα που αφορούν στη διαφύλαξη, προστασία και ανάδειξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, επί αιτημάτων εμπλουτισμού του «Εθνικού Ευρετηρίου Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας» με νέα στοιχεία, και για την εκπόνηση και εφαρμογή σχεδίων διαφύλαξης των στοιχείων που εγγράφονται στο «Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας».

Ο ορισμός τους ως μελών του Συμβουλίου αποτελεί τιμή για την Ελληνική Λαογραφική Εταιρεία, καθώς αποτελεί αναγνώριση του επιστημονικού, ερευνητικού και ακαδημαϊκού έργου των μελών της, σχετικά με τον ελληνικό παραδοσιακό και σύγχρονο λαϊκό πολιτισμό.

Τιμητική Εκδήλωση αφιερωμένη στον παπα-Γιάννη Γ. Διακογεωργίου

Αγαπητοί φίλοι και συμπατριώτες,

Η Ελληνική Λαογραφική Εταιρεία και η Αδελφότητα Ολυμπιτών Καρπάθου «Η Δήμητρα», σας προσκαλούν στην Τιμητική Εκδήλωση αφιερωμένη στον παπα-Γιάννη Γ. Διακογεωργίου την Κυριακή, 8 Δεκεμβρίου 2024, και ώρα 18:30 στον Πειραϊκό Σύνδεσμο.

Η παρουσία σας θα αποτελέσει για εμάς ιδιαίτερη τιμή.

Σας περιμένουμε!

Με ιδιαίτερη εκτίμηση,

Το Διοικητικό Συμβούλιο.

Δείτε το πρόγραμμα της εκδήλωσης

Τρίκερι, οι γυναίκες και οι φορεσιές τους. Τέλη 18ου – αρχές 21ου αι.

Η περιοδική έκθεση, με αφορμή τις Τρικεριώτισσες και τις φορεσιές τους, πραγματοποιείται στο Μουσείο της Πόλης του Βόλου από 11.12.2024 έως 30.03.2025, στα πλαίσια του εορτασμού των 10 ετών από την ίδρυση του Φορέα Πολιτισμού της Μητρόπολης Δημητριάδος «Μαγνήτων Κιβωτός», σε συνδιοργάνωση με τους Δήμους Βόλου και Νοτίου Πηλίου, του Εργαστηρίου Λαογραφίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης και τη στήριξη των τριών Συλλόγων του Τρικερίου, του Πολιτιστικού και Εξωραϊστικού Συλλόγου Τρικερίου, του Συλλόγου «Εν Τρικερίω» και του Περιβαλλοντικού και Πολιτιστικού Συλλόγου Μύλου-Γεροπλίνας. Την επιμέλεια της έκθεσης έχουν η Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Λαογραφίας του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης και η Αντιγόνη Ιωάννου, υποψήφια διδακτόρισσα Λαογραφίας του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης.

Έχει ως στόχο την ανάδειξη της θηλυκής εμπειρίας στο πλαίσιο μιας παραδοσιακής κοινότητας, όπως αυτή αποτυπώνεται στις πολλαπλές παραλλαγές του κυρίαρχου ενδυματολογικού τύπου των «Τρικεριώτικων». Η χρήση της προφορικής μαρτυρίας σε συνομιλία με τα αντικείμενα που εκτίθενται, συμβάλλει δυναμικά στην ανάπτυξη διαλόγων, μέσω της έκφρασης συναισθημάτων, λέξεων κομβικής σημασίας, κάποτε όμως, και «ηχηρών» σιωπών, με σκοπό την ενεργοποίηση της συλλογικής και ατομικής μνήμης και την απόκτηση βιωματικής εμπειρίας. Τα «Τρικεριώτικα» διατηρούν τη δραστική τους ικανότητα έως και τις μέρες μας. Τα «χορεύουν» στο Πανηγύρι της Ζωοδόχου Πηγής, τα αναπαράγουν με σύγχρονα υφάσματα για την κάλυψη των ενδυματολογικών αναγκών των χορευτικών συλλόγων. Αποτελούν τον συνδετικό κρίκο με το παρελθόν, και το όχημα για τη συγκρότηση συλλογικών ταυτοτήτων στο παρόν και στο μέλλον.

Η έκθεση αρθρώνεται σε επτά ενότητες, στις οποίες ολοκληρωμένα ενδυματολογικά σύνολα και μεμονωμένα ενδύματα, ενταγμένα στο ευρύτερο ιστορικό, οικονομικό και κοινωνικό πλαίσιο δημιουργίας τους, αφηγούνται τη δυναμική της εξέλιξής τους στο πέρασμα των χρόνων, και αποκαλύπτουν μέσω της ποικιλίας των υφασμάτων, των χρωμάτων και των σχεδίων, τεχνικές κατασκευής, τεχνογνωσία, αισθητικές αντιλήψεις, και έμφυλες συμπεριφορές, όπως αυτές διαμορφώθηκαν από το δεύτερο μισό του 18ου αιώνα έως και τις αρχές του 21ου.

Ολοκληρώθηκαν οι Εργασίες του Δ΄ Πανελλήνιου Συνεδρίου Πανεπιστημιακών Λαογράφων και Ερευνητών στην Κομοτηνή

Το Δ’ Πανελλήνιο Συνέδριο Πανεπιστημιακών Λαογράφων και Ερευνητών (Κομοτηνή, 1-3 Νοεμβρίου 2024), που διοργανώθηκε από το «Εργαστήριο Λαογραφίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας» του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης, ολοκλήρωσε με μεγάλη επιτυχία τις εργασίες του, φιλοξενώντας ειδικούς στον τομέα της Λαογραφίας, στις κτηριακές εγκαταστάσεις του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας του ΔΠΘ. Το συνέδριο, με θέμα «Σύγχρονη Ελληνική Λαογραφία: Έρευνα και Εκπαίδευση», αποτέλεσε μια σημαντική ευκαιρία ανταλλαγής απόψεων και διεπιστημονικού διαλόγου, όπου παρουσιάστηκαν 53 εισηγήσεις και οργανώθηκαν δύο στρογγυλές τράπεζες, σχετικά με τις προπτυχιακές και τις μεταπτυχιακές σπουδές της Λαογραφίας στην Ελλάδα.

Την έναρξη του συνεδρίου σηματοδότησε η ομιλία του Μανόλη Βαρβούνη, Καθηγητή Λαογραφίας, Διευθυντή του Εργαστηρίου και Κοσμήτορα της Σχολής Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδώντου ΔΠΘ, ο οποίος αναφέρθηκε στις σύγχρονες προοπτικές και κατευθύνσεις της Λαογραφίας, υπογραμμίζοντας τις ευκαιρίες και τις ανάγκες συνεργασίας που παρουσιάζονται για τους ερευνητές. Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου, οι ομιλητές, πανεπιστημιακοί και ερευνητές, είχαν την ευκαιρία να εμβαθύνουν σε θέματα που αφορούν την εξέλιξη της Λαογραφίας, μέσα από παλαιότερες και σύγχρονες θεματικές και προσεγγίσεις, με έμφαση στην έρευνα και την εκπαίδευση. Το Συνέδριο έφερε κοντά πανεπιστημιακούς, λαογράφους και ερευνητές από όλη την Ελλάδα, προσφέροντάς τους την ευκαιρία να παρουσιάσουν τις νεότερες έρευνές τους και να συζητήσουν τις προκλήσεις του κλάδου, κυρίως δε έδωσε βήμα σε νέους ερευνητές, μεταπτυχιακούς και διδακτορικούς φοιτητές, διδάκτορες και μεταδιδακτορικούς ερευνητές, που αποτελούν το μέλλον των λαογραφικών σπουδών στον τόπο μας.

 

Νέα έκδοση: Γιώργος Χ. Κούζας, Λαϊκός λόγος και κοινωνική πραγματικότητα στην Αθήνα του 21ου αιώνα

Ο τόμος Λαϊκός λόγος και κοινωνική πραγματικότητα στην Αθήνα του 21ου αιώνα περιλαμβάνει μελετήματα, τα οποία αναφέρονται σε μορφές λαϊκού λόγου, που είναι διαρκώς παρούσες στην καθημερινή μας ζωή. Οι συζητήσεις στα εστιατόρια ή στην ουρά αναμονής για το ταμείο, το κουτσομπολιό στην καθημερινότητά μας, αλλά και στο διαδίκτυο, οι αστικοί θρύλοι και οι θεωρίες συνωμοσίας, αλλά και οι μετασχηματισμένες μορφές του έντεχνου λαϊκού λόγου είναι ορισμένα από τα θέματα που απασχόλησαν τον συγγραφέα του βιβλίου.

Οι ερευνητικές προσεγγίσεις όλων των παραπάνω ζητημάτων έλαβαν χώρα κατά τα τελευταία χρόνια στον αστικό χώρο της Αθήνας και των όμορων δήμων και βασίζονται σε επιτόπια έρευνα του συγγραφέα σε συγκεκριμένους χώρους, δημόσιους αλλά και ιδιωτικούς. Η προσπάθεια ερμηνείας των διαφόρων θεμάτων γίνεται μέσα σε ένα πλαίσιο διεπιστημονικής προσέγγισης, όπως αναλύει και ερμηνεύει τα κοινωνικά φαινόμενα η επιστήμη της Λαογραφίας κατά τις τελευταίες δεκαετίες.

Ειδικότερα στον τόμο περιλαμβάνονται μελέτες για τα ακόλουθα θέματα:

• Καφετέριες και ζαχαροπλαστεία στην Αθήνα που έχουν ως βασικό θέμα τους το παραμύθι.
• Χρήσεις και «καταχρήσεις» του παραμυθιού: πώς προβάλλονται και πώς χρησιμοποιούνται από την πολιτιστική βιομηχανία παραμυθιακά θέματα και μοτίβα.
• Αστικοί θρύλοι και θεωρίες συνωμοσίας στη σύγχρονη Αθήνα: οι περιπτώσεις της παράξενης θύρας της οδού Ακαδημίας 58α, του ερειπωμένου «πύργου» της οδού Θήρας στα Πατήσια, αλλά και οι σύγχρονοι αστικοί θρύλοι του κτηρίου της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ στην περιοχή του Ζωγράφου.
• Μετασχηματισμοί ειδών του έντεχνου λαϊκού λόγου στην καθημερινή ζωή: οι παροιμίες και οι αντι-παροιμίες ως μέσα προώθησης και διαφήμισης προϊόντων στη λαϊκή αγορά και ο μετασχηματισμός του αινίγματος σε σταυρόλεξο.
• Το κουτσομπολιό και η δυναμική επίδρασή του στην καθημερινή ζωή των κατοίκων της πόλης.
• Η κυκλοφορία του κουτσομπολιού στο διαδίκτυο και ειδικότερα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
• Αφηγήσεις, μνήμη και μεταμνήμη σε εστιατόρια της πρωτεύουσας.
• Σύγχρονες μορφές καθημερινής προφορικής επικοινωνίας, όπως είναι οι συζητήσεις στην ουρά της τράπεζας και στη στάση του λεωφορείου.

Γιώργος Χ. Κούζας, Λαϊκός λόγος και κοινωνική πραγματικότητα στην Αθήνα του 21ου αιώνα, εκδ. Γρηγόρη, Αθήνα 2024, σσ. 370.